تلرانس گردی (Circularity) چیست؟

دو سطح مقطع را در نظر بگیرید. کدامیک کاملا گرد می باشد؟ در واقعیت هیچ سطح مقطعی کاملا دایره نمی باشد، اما باید از کجا بدانیم که سطح مقطع مورد نظر ما به اندازه کافی گرد می باشد؟

کنترل تلرانس گردی

کنترل تلرانس گردی نشان می دهد که تا چه میزان سطح مقطع یک استوانه، کره یا هرم می توان از حالت ایده ال خود فاصله بگیرد.

کنترل گردی: دایره کامل هنگامی است که تمام نقاط پیرامون سطح یک سطح مقطع به یک فاصله از یک نقطه یا محور دایره باشند. سطح دوران حول محور می تواند یک استوانه، کره یا هرم باشد. گردی یک کنترل فرم می باشد. کنترل گردی مشخص می کند که این تغییر اندازه از فرم اصلی تا چه اندازه ای مجاز می باشد.

ناحیه تلرانسی: ناحیه تلرانسی گردی قسمتی بین دو دایره هم مرکز می باشد که عمود بر محور آن دو باشد ؛ برای کره این ناحیه، مرکز کره می باشد. فاصله شعاعی بین این دو دایره برابر ناحیه تلرانسی گردی می باشد. هر المان دایره ای که کنترل می شود باید مستقلا در ناحیه ذکر شده بین دو دایره قرار گیرد.

فریم کنترل: برای کنترل گردی یک سطح، از یک فریم کنترل مشخصه (Feature control frame) برای نشان دادن آن استفاده می شود.

برای اعمال دایره ای بودن به یک سطح، فریم کنترل می توان به سطح در هر یک از نماهای دایره ای یا مستطیلی اعمال شود. فریم کنترلی که در شکل زیر نشان داده شده است، تلرانس گردی را به کل سطح اعمال می کند. هر سطح مقطعی از قطعه مستقلا، باید بین دو دایره هم مرکز به فاصله 0.1 از هم قرار داشته باشد.

کاربردها:

مهم ترین دلیل استفاده از تلرانس گردی برای محدود کردن "خارج از دایره بودن" قطر شفت می باشد. دایره نبودن یک شفت می تواند منجر به خرابی پیش از موعد بلبرینگ یا بوش در تماس با شفت شود.

اندازه گیری تلرانس دایره ای

کنترل گردی به یکی از طرق زیر اندازه گیری می شود:

• قطعه روی یک قطعه قابل چرخش قرار می گیرد
• یک وسیله اندازه گیری، قطعه را در ناحیه ای که قرار است اندازه گیری شود لمس می کند.
• در این حال قطعه شروع به چرخش می کند تا پروفیلی که قرار است اندازه گیری شود، کامل بچرخد.
• داده ای که خوانده می شود بسته به وسیله اندازه گیری ممکن است به صورت یک گراف استخراج شود یا با الگوریتم کامپیوتری خوانده شود یا تنها بتوان آن را با چشم مشاهده کرد.
• این پروسه در سطح مقطع های مختلف تکرار می شود