تلرانس تختی (Flatness) چیست؟
دو صفحه نشان داده شده را در نظر بگیرید. کدام صفحه کاملا تخت می باشد؟در واقعیت هیچ صفحه ای کاملا تخت نمی باشد. چگونه می توانیم سطحی طراحی کنیم که کاملا تخت نباشد اما به اندازه ای تخت باشد که نیاز ما را برآورده کند؟ با استفاده از تلرانس کنترل تختی
کنترل تختی
کنترل تختی نشان می دهد که تا چه اندازه سطح یک قطعه می تواند از حالت ایده آل فاصله بگیرد.
کنترل تختی: تختی کامل هنگامی اتفاق می افتد که تمام نقطه های یک سطح روی یک صفحه قرار بگیرند. تختی یک تلرانس کنترل فرم می باشد. کنترل تختی نشان میدهد که تا چه اندازه یک سطح روی یک قطعه می توان از سطح تخت ایده آل فاصله بگیرد.
ناحیه تلرانسی: ناحیه تلرانسی تختی حجم بین دو صفحه موازی می باشد. فاصله بین دو صفحه موازی به عنوان تلرانس کنترل تختی نامیده می شود. سطحی که قرار است کنترل شود باید در حجم مشخص شده توسط ناحیه تلرانسی قرار گیرد.
فریم کنترل :برای کنترل تختی یک سطح، فزیم کنترل مشخصه (Feature control frame) برای اعمال تلرانس به به سطح مورد نظر استفاده می شود.
برای اعمال کنترل تختی به یک سطح، فریم کنترل می تواند به سطح یا به امتداد سطح که با نقطه چین نشان داده شده است اشاره کند. فریم کنترب در نمایی قرار می گیرد که سطح به صورت یک خط نشان داده شده است. کنترل فریمی که در شکل زیر نشان داده شده است، یک تلرانس تختی را به کل سطح اعمال می کند. این سطح مشخص شده باید بین دو صفحه قرار بگیرد که در فاصله 0.2 از هم قرار دارند.
کاربردها
تلرانس تختی برای اطمینان از تماس بهتر بین سطوحی است که با هم در تماس هستند.
اندازه گیری تلرانس تختی
تلرانس تختی می تواند به روش زیر کنترل شود:
- سطحی که قرار است کنترل شود روی یک صفحه صاف قرار می گیرد. صفحه صاف نمایانگر یکی از صفحه های ناحیه کنترلی تلرانس تختی استفاده می شود.
- یک ساعت اندیکاتور در یک سوراخی از صفحه صاف قرار می گیرد و اندازه بیشترین ارتفاع قطعه را از صفحه صاف اندازه می گیرد.
- همانطور که قطعه می چرخد، نوک ساعت بالا و پایین حرکت می کند و پروفیل سطح قطعه مشخص می شود.
- سطح قطعه به طور کامل روی ساعت به گردش در می آید، هر گاه مقدار اختلاف خوانده شده توسط ساعت (Full indicator movement) از مقدار تلرانس تختی بیشتر باشد، قطعه از مقدار تختی مجاز تجاوز کرده است.