تلرانس لنگی یا لنگی دایره ای (Runout/Circular Runout) چیست؟

لنگی برابر تغییرات یک مشخصه نسبت به یک مبناست هنگامی که مبنا به اندازه360 درجه حول محورش می چرخد. این تلرانس یک کنترل برای قطعات دایره ای و تغییرات آن نسبت به چرخش یک محور می باشد. لنگی می تواند بر روی هر مشخصه ای که حول محور خود می چرخد  اعمال شود.

ناحیه تلرانسی GD&T

ناحیه تلرانسی دایره ای 2بعدی، بوسیله محور مبنا که در آن تمام نقاط روی سطح باید در آن ناحیه قرار گیرند، تعریف می شود. لنگی تغییرات کلی صفحه مبنا است که می تواند داشته باشد، هنگامی که قطعه حول محور مبنا می چرخد.

گیج کردن / اندازه گیری:

لنگی بوسیله استفاده از یک گیج ساعتی ارتفاع بر روی صفحه مرجع اندازه گیری می شود. محور مبنا بوسیله فیکس کردن تمام نقاط مبنا و چرخاندن محور مرکزی مبنا کنترل می شود. قطعه معمولا بوسیله V بلوک یا یک اسپیندل در مبنا محدود می شود. قطعه سپس حول محور خود می چرخد و تغییرات  آن بوسیله گیج ساعتی ارتفاع که نسبت به سطح قطعه عمود می باشد اندازه گیری می شود. تا زمانی که تغییرات اندازه گیری شده بوسیله ساعت کمتر از تلرانس لنگی مشخص شده باشد، قطعه مورد قبول می باشد.

رابطه با سایر سمبل های GD&T

یک راه حل برای ارتباط این سمبل با سایر سمبل ها به صورت زیر می باشد:

لنگی دایره ای = هم محوری (جابجایی محور) + گردی (خارج از دایره بودن)

لنگی هر دو این تلرانس ها را در یک اندازه گیری جمع کرده است.

لنگی دایره ای ورژن 2 بعدی لنگی کل می باشد. درحالی که در لنگی دایره ای یک سطح مقطع مستقل اندازه گیری می شود، لنگی کل اندازه را دور و راستای سطح به صورت 3بعدی اندازه می گیرد.

چه موقع استفاده می شود:

لنگی به خاطر کنترل قطعات دوار، یک سمبل بسیار معمول در GD&T می باشد. آنها در قطعات دواری مثل مته، دنده، شفت، اکسل و سایر قطعات دستگاهها استفاده می شود. صنایع اتومبیل و صنعتی برای قطعاتی که رخش انجام می دهد، از این سمبل بسیار استفاده می کنند. لنگی هنگامی استفاده می شود که لرزش و ارتعاش در قطعات دوار با سرعت بالا مانند موتور یا سیستم انتقال قدرت، نیاز به کنترل داشته باشد.

مثال

شفتی که با سرعت بالا می چرخد اگر لبه راست آن فاصله زیادی با قسمت چپ آن داشته باشد در معرض لرزش شدید می باشد. برای اینکه میزان لنگی قطعه مشخص شود از تلرانس لنگی استفاده می شود تا اطمینان پیدا کنیم که سطح با قطر کوچکتر نسبت به سطح A کنترل شده است. کنترل این سطح بدون GD&T تقریبا ناممکن است. مقدار کوچکی انحراف در شفت، راستی شفت و گردی سطح شفت غیرقابل کنترل می باشد. با لنگی، شما شرایط چرخشی پایانی را که نیاز به کنترل می باشد، بدون نیاز به مشخص کردن تلرانس اضافه در کل قطعه مشخص می کنید.

با محدود کردن لنگی همانطور که در نقشه نشان داده شده است باید مطمئن شویم هنگامی که قطعه می چرخد و مبنای A در هوزینگ ثابت شده است، سطح رفرنس با چرخش حول مبنا بیش از 30 میکرون از حالت ایده آل خارج نمی شود. برای اطمینان از صحت این شرایط، قطعه باید با گیج اندازه گیری شود.

حال B نسبت به A کنترل می شود، تا از وجود یک مجموعه چرخشی نزدیک به ایده آل اطمینان حاصل شود. توجه شود که لنگی باید در هر سطح مقطع در سطح مرجع اندازه گیری شود. شما باید هر سطح مقطع را جداگانه اندازه گیری کنید. (اندازه گیری استوانه یک باره، اندازه گیری لنگی کل می باشد.)