تلرانس تعامد (Perpendicularity) - محور

سیستم پین و سوراخ زیر را در نظر بگیرید. برای اینکه سیستم به درستی کار کند، پین احتیاج دارد که درون سوراخ فیت شود. اگر قطر پین از قطر سوراخ کوچکتر باشد، پین درون سوراخ فیت نمی شود. برای حل مشکلبه چه چیزی نیاز داریم؟ ما احتیاج داریم که محور پین کاملا راست باشد تا نسبت به سوراخ پایه عمودتر باشد.

کنترل تعامد - محور

تلرانس تعامد می تواند برای کنترل تعامد سطح صاف، سطح استوانه ای، صفحه مرکزی یا یک محور استفاده شود.

هنگام کنترل محور، کنترل تعامد نشان می دهد که محور تا چه اندازه می تواند از زاویه قائمه با توجه به مبنای مشخص شده (یک صفحه یا خط کاملا صاف) انحراف داشته باشد.

کنترل تعامد: تعامد کامل هنگامی اتفاق می افتد که محور مورد نظر دقیقا به اندازه 90 درجه با سطح مبنا زاویه داشته باشد. تعامد یک تلرانس راستا می باشد. کنترل تعامد نشان می دهد که در یک قطعه واقعی، یک محور نسبت به سطح مبنا تا چه اندازه می تواند از تعامد انحراف داشته باشد.

اعمال کنترل تعامد

در عکس زیر محور پین از نظر تعامد کنترل می شود. در حالت ایده آل می خواهیم که محور پین نسبت به سطح مبنا D کاملا راست (قائمه) باشد. متاسفانه، هیچ محوری را نمی توان به صورت کاملا عمود ساخت. در نتیجه یک تلرانس تعامد بوسیله فریم کنترل به محور اعمال می شود. کنترل تعامد یک ناحیه تلرانسی ایجاد می کند که محور درون آن باید قرار گیرد.

ناحیه تلرانسی: ناحیه تلرانسی تعامد (هنگامی که محور را کنترل می کند)، حجم درونی سیلندری است که به سطح مبنا عمود می باشد. قطر این استوانه برابر تلرانس کنترلی تعامد که در فریم کنترل مشخص شده می باشد. محوری که کنترل می شود باید درون ناحیه تلرانسی قرار گیرد.

فریم کنترل مشخصه: برای کنترل تعامد یک سطح، از فریم کنترل مشخصه (Feature Control Frame) برای اعمال تلرانس تلرانس به محور دلخواه استفاده می شود. فریم کنترل شامل سمبل مشخصات هندسی، مقدار تلرانس کنترلی و بین 1 الی 3 مبنا می باشد.

برای اعمال تلرانس تعامد به یک محور، فریم کنترل همراه با اندازه آن مشخصه (feature of size) قرار داده می شود.

استفاده

مهم ترین استفاده تعامد محور برای اطمینان از اسمبل شدن صحیح می باشد.

اندازه گیری

اندازه گیری تعامد می تواند به صورت زیر انجام شود:

• قطعه در یک فریم که شبیه ساز مبنا باشد قرار داده می شود. این شامل قرار گرفتن سطح مبنا روی یک صفحه صاف می باشد.
• محور بوسیله اندازه گیری سطح مقدار سطح موقعیت یابی می شود.
• اگر محور به طور کامل در ناحیه تلرانسی استوانه قرار گرفت، محور تعامد لازم را دارد.