تلرانس تعامد (Perpendicularity) - سطح

دو قطعه نشان داده دهش را در نظر بگیرید. اضلاع کدام دو قطعه کاملا بر یکدیگر عمود می باشد؟ در واقعیت هیچ دو سطحی کاملا بر هم عمود نمی باشند. اما از کجا بدانیم که اضلاع  قطعه زیر به اندازه کافی بر هم عمود می باشند؟

کنترل تعامد – سطح

تلرانس تعامد می تواند برای کنترل تعامد سطح صاف، سطح استوانه ای، صفحه مرکزی یا یک محور استفاده شود. کنترل تعامد که به یک سطح یا یک صفحه مرکزی اعمال می شود بسیار شبیه به هم می باشد. تفاوت ها در هنگام استفاده از فریم کنترل و اندازه گیری می باشد. هنگام وجود تفاوت ها، به طور کام توضیح داده خواهند شد.

هنگام کنترل سطح، کنترل تعامد نشان می دهد که سطح تا چه اندازه می تواند از زاویه قائمه با توجه به مبنای مشخص شده انحراف داشته باشد.

کنترل تعامد: تعامد کامل هنگامی اتفاق می افتد که سطح مورد نظر دقیقا به اندازه 90 درجه با سطح مبنا زاویه داشته باشد. تعامد یک تلرانس راستا می باشد. کنترل تعامد نشان می دهد که در یک قطعه واقعی، یک سطح نسبت به سطح مبنا تا چه اندازه می تواند از تعامد انحراف داشته باشد.

ناحیه تلرانسی: ناحیه تلرانسی تعامد (هنگام کنترل سطح) حجم بین دو سطح موازی است که عمود به سطح مبنا می باشد. فاصله بین دو سطح موازی برابر مقدار تلرانس کنترل تعامد می باشد. صفحه ای که کنترل می شود درون حجمی که بوسیله ناحیه تلرانسی تعریف می شود قرار گیرد.

فریم کنترل مشخصه: برای کنترل تعامد یک سطح، از فریم کنترل مشخصه (Feature control frame) برای اعمال به سطح مورد نظر استفاده می شود.

برای اعمال کنترل تعامد یک سطح، فریم کنترل می تواند به سطح یا به خطی که از سطح امتداد پیدا کرده است اعمال شود. فریم کنترلی که در زیر نشان داده شده استتلرانس تعامد را به کل سطح اعمال می کند. کل سطح باید بین دو صفحه موازی که به اندازه 0.1 mm از هم فاصله دارند قرار بگیرد.  صفحه ها به اندازه 90 درجه با سطح  A زاویه دارند. سطحی که به عنوان مبنا انتخاب شده است، بوسیله سمبل مبنا در شکل نشان داده شده است.

اندازه گیری

کنترل تعامد می تواند به صورت زیر اندازه گیری شود:

• سطح مبنا را که در فریم کنترل مشخص شده است روی صفحه صاف قرار دهید. صفحه صاف برای شبیه سازی مبنا به کار می رود و مینای شبیه سازی شده نامیده می شود..
• یک گیج بلوک ار کنار سطحی که قرار است تعامد آن اندازه گیری شود قرار داده می شود.
• فاصله بین گیج بلوک و سطح مورد نظر به عنوان خطای تعامد شناخته می شود. خطا بوسیله یک سیم گیج که قطر آن برابر با تعامد مجاز که در فریم کنترل نشان داده شده است اندازه گیری می شود. اگر سیم درون گپ بین دو سطح قرار گرفت یعنی خطای ما از حد مجاز بیشتر است و قطعه مردود می شود.

کنترل تعامد می تواند به روش زیر نیز اندازه گیری شود.

• یک گیج بلوک روی سطح صاف قرار داده شود.
• صفحه مبنا که در فریم کنترل مشخص شده است را در کنار گیج بلوک قرار می دهسم و کلمپ می کنیم. گیج بوک برای شبیه سازی مبنا استفاده می شود و مبنای شبیه سازی شده نامیده می شود.
• ساعت اندیکاتور را در راستای سطح کنترلی حرکت دهید.
• اکر حرکت کلی ساعت (Full indicator movement) از مقدار مجاز تلرانس تعامد بیشتر شد، صفحه کنترلی تعامد مورد نظر را ندارد.