تلرانس لنگی کل (Total Runout) چیست؟

لنگی برابر تغییرات یک مشخصه نسبت به یک مبناست هنگامی که مبنا به اندازه360 درجه حول محورش می چرخد. لنگی کلی هم مقدار تغییرات سطح و هم مقدار جابجایی محور را هنگامی که حول محورش می چرخد نشان می دهد. هم تغییرات شعاعی و هم تغییرات محوری باید در بازه تلرانسی قرار بگیرند. لنگی کلی معمولا به قطعه ای اعمال می شود که حول محورش چرخش دارد و تغییرات کل سطح نیاز به دقت دارد.

ناحیه تلرانسی GD&T

یک ناحیه تلرانسی 3بعدی استوانه ای است که سطح رفرنس را احاطه کرده است و مستقیما از سطح مبنا یا محور مبنا گرفته شده است. تمام نقاط بر روی سطح باید هنگام چرخش قطعه درون ناحیه مشخص شده قرار بگیرند.

گیج کردن/اندازه گیری:

لنگی کل بوسیله فیکس کردن تمام نقاط مبنا و چرخیدن قطعه حول محور مبنا به دست می آید. قطعه معمولا بوسیله استفاده از V بلوک یا اسپیندل برای محدود کردن قطعه استفاده می شود در حالی که به قطعه اجازه می دهد حول محور خود بچرخد تا لنگی کلی آن اندازه گیری شود. یک سری از گیج ها باید مورد استفاده قرار گیرند تا مشابه اندازه گیری تلرانس استوانه ای از رفرنس اندازه بردارند.

روش دیگر برای اندازه گیری لنگی کلی این است یک گیج ساعتی ارتفاع، عمود بر سطح قطعه نگه داشته شود و در حالی که قطعه می چرخد، به آرامی روی سطح قطعه به صورت محوری حرکت داده شود اگر تغییرات نشان داده شده در هر ساعت در محدوده تلرانس باشد، قطعه مورد قبول می باشد.

رابطه با سایر تلرانس های هندسی

لنگی کل: هم مرکزی، تعامد/توازی (برای محور یک مشخصه)، استوانه ای، دایره ای، راستی و لنگی دایره ای را کنترل می کند.

لنگی کلی، هم مرکزی را بوسیله کنترل راستای شعاعی محور مبنا نسبت به نقاط مرکزی مشخصه کنترل می کند.

تعامد یا توازی دو مشخصه نیز کنترل می شود، زیرا اگر محور مرکزی یک زاویه داشته باشد.، انتهای قطعه کار نسبت به قسمت هایی که نزدیک تر به مبنا می باشد لنگ تر است.

استوانه بودن نیز کنترل می شود زیرا هر تغییری در راستای سطح استوانه ای خود را در لنگی کل نمایان می کند. اگر قطعه استوانه باشد، هر گردی یا راستی منجر می شود که گیج ساعتی ارتفاع نوسان کند، حتی اگر قطعه کاملا هم محور باشد.

راستی محوری کنترل می شود زیرا هر برآمدگی در فیچر باعث می شود که انتهای قطعه لنگی بیشتری در انتها داشته باشد. راستی سطح نیز کنترل می شود زیرا هر گونه تغییرات فرم در سرتاسر سطح را کنترل می کنید. (قطعه را چه استوانه ای و چه مخروطی باشد کنترل می کند)

گردی کنترل می شود زیرا هر گونه تغییر فرم در سطح بوسیله اندازه گیری لنگی کل نمایان می شود.

لنگی کل در حقیقت ورژن 3بعدی لنگی محوری می باشد.( واژه لنگی به تنهایی اشاره به لنگی دایره ای دارد.) درحالی که لنگی کل میزان تغییرات سطح را در یک ناحیه 3بعدی نشان می دهد، لنگی دایره ای تنها یک سطح مقطع را اندازه گیری می کند.

چه موقعی استفاده می شود؟

لنگی کلی به علت اینکه بسیار سختگیرانه است، از لنگی دایره ای به مراتب کمتر مورد استفاده قرار می گیرد؛ اگرچه با توجه خاصیت کاربردی آن و جلوگیری از ارتعاش و لرزش در قطعه همچنان معمول است. این تلرانس در جلوگیری از بوجود آمدن زاویه در یک سطح استوانه ای بسیار پرکاربرد است. هرگاه قطعه ای می چرخد و با سطح زیادی در تماس می باشد، لنگی کل ممکن است که مورد نیاز باشد. قطعاتی مثل شفت پمپ، شفت انتقال نیرو و دنده های پیچیده مواردی هستند که لنگی کل در آنها استفاده می شود.

مثال

یک اکسل معمولا تحت تنش زیاد می باشد و احتیاج است تا درون یک بوش به صورت فیت قرار داده شود. اگر سطح مرجع کاملا صاف نباشد، تماس یکنواخت با هوزینگ برقرار نمی شود و خوردگی اکسل در نهایت منجر به خراب شدن آن می شود. سطح A(مبنا) بوسیله یک رولر بیرینگ کنترل می شود و باید از لحاظ محوری با سطح مرجع هم راستا باشد. نحوه نشان گذاری لنگی کلی مانند لنگی دایره ای می باشد.

همانند لنگی دایره ای، لنگی کل رفتار مشخصه را هنگامی که قطعه می چرخد نشان می دهد. گیجی که قطعه را برای لنگی کل چک می کند تقریبا مشابه گیج برای کنترل گیج لنگی دایره ای می باشد. تفاوت این است که اگر شما گیج را روی قطعه بالا و پایین کنید، یا چند گیج به طور همزمان روی قطعه سوار باشد، برای اندازه گیری باید مجموع این لنگی ها محاسبه شود.

نکته: تلرانس دایره ای و کلی گاهی اوقات می توانند به جای یکدیگر به کار روند تا یک هدف اندازه گیری را انجام دهند. قسمت تلرانس لنگی را بررسی کنید تا ببینید چگونه با کنترل سطح مقطع می توان لنگی را محاسبه نمود